AI: het topje van de ijsberg wordt maar gebruikt

11-02-2025

In het nieuwe jaar heb ik alweer diverse workshops verzorgd voor een brede groep organisaties. Voorafgaand aan elke sessie interview ik deelnemers en gebruik ik vragenlijsten om hun werkzaamheden en AI-kennis te peilen. Hieruit blijkt gemiddeld dat 15–20% nog nooit met een AI-tool als ChatGPT heeft gewerkt, 20–25% er wel eens mee heeft geëxperimenteerd, en de rest het regelmatig gebruikt.

Wat opvalt, is dat de regelmatige gebruikers vooral tools als Copilot of de gratis versie van ChatGPT inzetten. Hoewel betaalde modellen (zoals OpenAI's O1 en O3) aanzienlijk beter presteren, heeft maar een kleine groep mensen hier toegang toe. Het gevolg is dat het beeld van AI voor velen beperkt blijft tot de mogelijkheden van deze gratis varianten, terwijl de technologie veel meer te bieden heeft.

Anthropic's Economic Index en nieuwe inzichten
Recent publiceerde Anthropic – de maker van Claude, een concurrent van ChatGPT – hun eerste Economic Index. Op basis van anderhalf miljoen chatgesprekken analyseren zij in hoeverre AI wordt ingezet per beroep en taak. In deze blogpost combineer ik de inzichten uit dat rapport met mijn eigen bevindingen uit interviews en workshops.

Allereerst, wat zijn die beroepen en taken die AI het meest gebruiken? Dat zie je in de afbeelding hieronder.

Bron: Anthropic

Kortweg het meeste gebruik van AI vindt plaats in de ICT-wereld, gevolgd door de kunst & media-sector waarbij de focus op het schrijven ligt. Ook voor onderwijs- en administratieve taken wordt AI veelvuldig ingezt.

Schrijven, programmeren en de rol van AI
Anthropic constateert dat AI vooral als schrijfhulp en programmeerassistent wordt gebruikt. Dit herken ik in mijn workshops: deelnemers gebruiken AI om teksten te schrijven of te redigeren, wat zorgt voor helderdere teksten en minder spelfouten. Dat is ook vaak waar het ophoudt: slechts een enkeling gebruikt AI voor bijvoorbeeld echte analysewerkzaamheden. Het lukt (meestal) om iedereen wel een nieuwe toepassing te laten zien.

Zelf gebruik ik AI veel voor software-ontwikkeling. Dat scheelt erg veel tijd. Een concreet voorbeeld uit mijn praktijk: een vriend signaleerde een fout in de zoekfunctie van mijn website Locomocheap. Ik hoefde de fout alleen maar door te geven aan Cursor, de AI-programmeersoftware die ik gebruik. Binnen twee minuten identificeert en verhelpt de AI de bug – ik hoef zelf geen regel code te schrijven.

Ik omschrijf de fout, AI herkent het probleem en schrijft de code die het oplost.

De snelheid en efficiëntie die dit oplevert, is enorm. Toch merk ik dat veel bedrijven terughoudend zijn om AI actief in te zetten voor softwareontwikkeling. Vaak hangt het gebruik van AI af van de persoonlijke interesse van medewerkers. Ik ben ervan overtuigd dat organisaties met "AI-ondersteunde" softwareontwikkeling met dezelfde mensen veel meer kunnen bereiken.

Als het gaat om schrijftaken dan is ook AI een handig hulpmiddel voor mij. Zo laat ik teksten nalezen op spelfouten door ChatGPT, en gebruik ik de modellen die kunnen redeneren om een goede structuur te bedenken voor deze blogpost.

AI als assistent én mogelijkheid voor echte transformatie
Hoewel de meeste gebruikers AI als assistent inzetten – oftewel voor 'augmentatie' zoals Anthropic het noemt – ligt de echte potentie in het herinrichten van bedrijfsprocessen. Door de onderliggende technologie van LLM's (zoals die van ChatGPT en Claude) te integreren in maatwerk-software, ontstaan er nieuwe mogelijkheden en kunnen processen veel efficiënter worden ingericht.

Daar gaat het tijdens workshops vaak niet over, omdat het herinrichten van processen een veel fundamentelere vraag is. En de combinatie van kennis van het bedrijfsproces en kennis over AI en hoe je dat op systeemniveau integreert: dat zie je niet vaak terug binnen organisaties.

De kosten van dit soort implementaties kunnen volgens mij echter verrassend laag liggen. Het ontwikkelen zelf kan voordeliger, doordat je volop AI kunt inzetten voor de ontwikkeling. En het via API's inzetten van AI is echt heel voordelig. Voor een klant heb ik onlangs zo'n 15.000 e-mails laten analyseren door AI, voor nog geen vijf euro aan "AI-kosten".

De 'gemiddelde kantoorbaan' heeft de focus
Interessant is dat AI vooral wordt ingezet bij gemiddeld/goed betaalde functies, zoals programmeurs en datawetenschappers. Zowel in laag- als hoogbetaalde banen wordt AI minder intensief gebruikt.

Veel organisaties richten zich daarom op de "gemiddelde kantoorbaan". Organisaties besteden veel aandacht aan de vraag hoe zij tools als Copilot in deze middengroep kunnen implementeren.

Bij lager betaalde functies zorgen standaardprocedures er vaak voor dat medewerkers nauwelijks ruimte hebben om AI toe te passen – ook al zouden ze dat willen. Door bestaande processen te herzien, ligt er een enorme potentie voor automatisering en efficiëntieverbetering.

Conclusie
Uit zowel het onderzoek van Anthropic als mijn workshops blijkt dat veel organisaties maar een deel van de mogelijkheden van AI benutten. Tools zoals ChatGPT en Copilot helpen al bij schrijven en programmeren, maar de echte kracht van AI ligt in het slimmer inrichten van bedrijfsprocessen en het toepassen van maatwerkoplossingen.

De uitdaging is niet alleen om betere (vaak betaalde) AI-modellen te gebruiken, maar vooral om vaste werkpatronen binnen bedrijven te doorbreken. Ook vergt het werken met AI dat je op een andere manier over vraagstukken nadenkt, zodat AI een juiste rol in een proces kan innemen en je daarmee tijd kan besparen.

Door AI op een slimme en structurele manier in te zetten, kunnen organisaties niet alleen meer gedaan krijgen, maar ook dienstverlening naar een hoger niveau tillen. Daar ben ik van overtuigd.

Last but not least: vind je deze analyse interessant, en wil je eens verder spreken over wat AI voor jouw organisatie kan betekenen? Stuur dan een mailtje naar mail@michelbrinkhuis.nl en ik denk graag met je mee!

AI helder uitgelegd

Ben je benieuwd wat AI-tools zoals ChatGPT voor jouw organisatie kunnen betekenen? In mijn workshops en presentaties maak ik het helder en help ik je om AI op een simpele manier te omarmen.

Klik hier en neem contact op